Codependentie: wat is het en hoe ga je ermee om?

Heb je moeite met grenzen aangeven, voor jezelf zorgen en je gevoelens delen? Dan herken je wellicht codependentie. In deze blog lees je wat codependentie is, hoe het ontstaat, hoe het samenhangt met afwijzingsgevoeligheid, en hoe je patronen kunt doorbreken.

Wat is codependentie?

Codependentie is een overlevingsstrategie, waarbij je door controle en iedereen tevreden houden je emoties en relaties probeert te managen. Vaak ontstaat dit gedrag al in de kindertijd als bescherming.

Kinderen met codependent gedrag richten zich op andermans gevoelens en behoeften om eigen pijn te vermijden. Als je je als kind niet gehoord voelde, kan dit ervoor zorgen dat je jezelf bent gaan aanpassen voor aandacht of goedkeuring.

Groeien in een disfunctioneel gezin

Codependentie ontstaat vaak in disfunctionele gezinnen, waar een kind emotioneel of fysiek niet veilig is. Hier leer je ongezonde hechtingspatronen.

Altijd aanpassen aan anderen

Je bent zo goed in jezelf aanpassen dat je jouw eigen gevoelens wegstopt. Dit uit zich in vermoeidheid, boosheid, moeite om je eigen behoeften te voelen en te erkennen.

Symptomen codependent gedrag

Codependent gedrag is vaak ingekapseld in je dagelijkse leven. Veelvoorkomende kenmerken zijn:

• Je wegcijferen in relaties
• Geen grenzen stellen en jezelf volledig weggeven
• Geen eigen leven ervaren
• Focus volledig op de ander
• Oververantwoordelijkheid voor andermans problemen
• Behoefte aan goedkeuring van anderen
• Controle willen houden
• Moeite met eigen emoties delen
• Gevoelig voor angst, paniek, of verslaving
• Moeite met eigen behoeften en gevoelens erkennen

Hoe ontstaat codependentie?

Codependentie vindt vaak zijn oorsprong in de kindertijd door een hechtingstrauma. Mogelijke oorzaken zijn:

• Ouders waren emotioneel afwezig
• Onvoorspelbaar gedrag door bijvoorbeeld verslaving of narcisme
• Fysiek geweld, misbruik of verwaarlozing
• Vroegtijdig zorgen voor ouders of gezin
• Pesten of ziekte binnen het gezin

Zorgen voor je ouders: parentificatie

Wanneer je als kind emotioneel verantwoordelijk wordt voor je ouders, gaat dat ten koste van je eigen basisbehoeften. Dit noemen we parentificatie. Het leidt tot verwarring en een gemis aan kind zijn.

Veilige en onveilige hechting

Bij een veilige hechting ervaar je als kind liefdevolle interactie en ruimte voor al je emoties. Bij onveilige hechting ontbreken deze, wat vertrouwen en gezonde relaties bemoeilijkt.

Rejection Sensitivity

Codependentie komt vaak voort uit een angst voor afwijzing, ook wel Rejection Sensitivity. Hierbij richt je je volledig op de ander en verlies je jezelf.

Codependentie en liefdesrelaties

In liefdesrelaties verlies je jezelf door je hunkering naar liefde en aandacht. Dit kan leiden tot ongezonde relaties en een patroon van afstoten en aantrekken, vaak met emotioneel onbeschikbare partners.

Codependentie en narcisme

Codependenten zijn gevoelig voor relaties met narcisten. Door pleasegedrag en gebrek aan eigenwaarde ontstaat een vicieuze cirkel van wederzijdse afhankelijkheid en pijn. Het doorbreken hiervan begint bij werken aan je eigenwaarde.

Hoe doorbreek je codependentie patronen?

Patronen doorbreken vraagt inzet, maar is mogelijk. Het begint met heling en werken aan een betere relatie met jezelf.

Innerlijk kind helen

Innerlijk kind werk helpt je herkennen dat codependent gedrag voortkomt uit je kindertijd. Door verbinding met je innerlijk kind kun je gedrag in het heden veranderen.

Jouw eigen grenzen leren kennen

Leer grenzen herkennen door te voelen wat bij jou past. Stap voor stap kun je dit oefenen.

Van codependent naar autonomie

Codependentie draait om leven van buiten naar binnen. Autonomie vraagt om focus op jouw binnenwereld. Een coach kan je hierbij ondersteunen en je helpen patronen te doorbreken.

Herken jij het patroon van codependentie?

Coaching voor iedereen die dit patroon herkent. Gun jezelf de kans om:

• gezond nee te leren zeggen;
• schaamte- en schuldgevoel los te laten;
• je grenzen te kennen en aangeven;
• een gezonde relatie met jezelf op te bouwen;
• een gezonde relatie met je (toekomstige) partner te creëren;
• oude pijn en trauma's te helen;
• op je intuïtie te vertrouwen;
• eerlijk en open te communiceren;
• de relatie met je innerlijk kind te herstellen.

 

Kan een coaching jou verder helpen?